Procedury prawne

Wydawanie postanowień, decyzji administracyjnych i innych aktów wymaganych przepisami prawa

Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Na podstawie art. 40 ust. 2 ww. ustawy Rada Gminy może wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:

1. wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2. organizacji urzędów i instytucji gminnych,
3. zasad zarządu mieniem gminy,
4. zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Akty prawa miejscowego ustanawia Rada Gminy w formie uchwały.

W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących Rada Gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Takież przepisy porządkowe, mogą przewidywać za ich naruszanie karę grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.

W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać Wójt w formie zarządzenia. Zarządzenie takie podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady miejskiej. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady. W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej.

Wójt przesyła przepisy porządkowe do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu.

Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. nr 62, poz. 718 i z 2001 r. nr 46, poz. 499).

Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje wójt, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Wójt może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania decyzji administracyjnych, w imieniu wójta. Do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy może upoważnić również organ wykonawczy jednostki pomocniczej (sołtysa) oraz kierowników jednostek organizacyjnych i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Od decyzji wydanej przez wójta lub organ, o którym mowa w ust. 4 ww. przepisu, służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, bądź do innego organu o ile tak stanowi przepis szczególny.

Oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca wójta samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez wójta osobą. Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej. Skarbnik gminy (główny księgowy budżetu), który odmówił kontrasygnaty, dokona jej jednak na pisemne polecenie zwierzchnika, powiadamiając o tym radę gminy oraz regionalną izbę obrachunkową. Kierownicy jednostek organizacyjnych gminy nie posiadających osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta.

Wszyscy pracownicy Urzędu w ramach swoich kompetencji w zakresie przewidzianym w zakresie czynności ponoszą odpowiedzialność za merytoryczną i formalną prawidłowość oraz legalność i celowość przygotowywanych przez siebie pism, dokumentów, wniosków, opinii i rozstrzygnięć.

Uchwały

Rada rozstrzyga sprawy w formie uchwał, które są odrębnymi dokumentami. Są one numerowane przez podanie kolejno w kadencji numeru sesji, (w oznaczeniu literami rzymskimi), kolejnego narastającego numeru uchwały i roku podjęcia przez podanie roku pojęcia. Wyniki głosowania w sprawach proceduralnych podlegają odnotowaniu w protokole z posiedzenia.

Uchwały rady zapadają zwykłą większością głosów, o ile przepisy ustaw nie stanowią inaczej. W przypadku braku quorum przewodniczący przerywa obrady i ogłasza 30 min. przerwę. Po przerwie wznawia obrady, a jeżeli w dalszym ciągu stwierdza brak quorum, posiedzenie przerywa i wyznacza nowy jego termin nie później niż 21 dni; wykaz nieobecnych po tej przerwie wpisuje się do protokołu sesji. Zwykła większość głosów oznacza, że przyjęty zostanie wniosek, który uzyskał większą liczbę głosów "za" od "przeciw". Głosów wstrzymujących nie dolicza się do żadnej z grup głosujących. Bezwzględna większość głosów oznacza, że przyjęty został wniosek, który uzyskał więcej głosów "za" od sumy ważnie oddanych głosów "przeciw" i "wstrzymujących się". Przy parzystej liczbie oddanych głosów stosuje się regułę "50% + 1 głos". Przy nieparzystej, jest to pierwsza liczba naturalna przewyższająca połowę ważnie oddanych głosów.

Uchwały podpisuje przewodniczący rady lub wiceprzewodniczący jeżeli prowadził obrady (część obrad) za przewodniczącego.

Inicjatywa uchwałodawcza przysługuje każdemu radnemu, komisjom powołanym przez radę, wójtowi, a także sołtysom. Organy i jednostki wymienione w ust. 1 korzystając z przysługującego im prawa inicjatywy uchwałodawczej przekazują projekty uchwał do Sekretariatu Urzedu Gminy. Przewodniczący rady przekazuje projekty uchwał pochodzących od radnych, komisji i jednostek pomocniczych, wójtowi oraz właściwej komisji w celu ich zaopiniowania. Wójt może projekty uchwał, której jest inicjatorem, skierować bezpośrednio do właściwej komisji celem ich zaopiniowania.

Wszystkie projekty uchwał wymagają akceptacji radcy prawnego w urzędzie gminy w drodze parafy, dla potwierdzenia zgodności projektowanej uchwały z prawem. Projekty uchwał, które skutkują wydatkowaniem środków budżetowych wymagają uzasadnienia.

Protokoły wraz z uchwałami przechowywane są w Sekretariacie Urzędu Gminy. Kopię protokołów przesyła się wójtowi do 14 dni od odbycia posiedzenia. Wójt obowiązany jest przesyłać kopie uchwał wg właściwości do wojewody lub Regionalnej Izby Obrachunkowej, a odpisy przekazuje zainteresowanym jednostkom.

Do uchwały w sprawie nieudzielenia absolutorium wójtowi wysyłanej do RIO, należy dołączyć wniosek komisji rewizyjnej oraz wyjaśnienia wójta.

Budżet

Na podstawie art. 51 ustawy o samorządzie gminnym, gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu gminy, zwanego dalej budżetem. Budżet jest uchwalany na rok kalendarzowy.

Statut gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy. Projekt budżetu przygotowuje wójt. Bez zgody wójta rada gminy nie może wprowadzić w projekcie budżetu gminy zmian powodujących zwiększenie wydatków nieznajdujących pokrycia w planowanych dochodach lub zwiększenie planowanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia źródeł tych dochodów.

Projekt budżetu wraz z informacją o stanie mienia komunalnego i objaśnieniami wójta przedkłada radzie gminy najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy i przesyła projekt regionalnej izbie obrachunkowej, celem zaopiniowania. Budżet winien być uchwalany do końca roku poprzedzającego rok budżetowy. Procedurę uchwalania budżetu oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi określa rada gminy. Do czasu uchwalenia budżetu przez radę gminy, jednak nie później niż do 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt uchwały budżetowej przedłożony radzie gminy.

W przypadku nieuchwalenia budżetu do końca marca, regionalna izba obrachunkowa ustala budżet gminy w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych w terminie do końca kwietnia roku budżetowego. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki budżetowej jest projekt uchwały budżetowej.

Dochodami gminy są:

1. dochody własne, w tym:
   • wpływy z podatków:
     • od nieruchomości,
     • rolnego,
     • leśnego,
     • od środków transportowych
     • dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
     • od posiadania psów,
     • od spadków i darowizn,
     • od czynności cywilnoprawnych;
   • wpływy z opłat:
     • skarbowej,
     • targowej,
     • miejscowej,
     • administracyjnej,
     • eksploatacyjnej - w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z późn. zm.),
     • innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;
   • dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych;
   • dochody z majątku gminy;
   • spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy;
   • dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
   • 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
   • odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
   • odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy;
   • odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile przepisy nie stanowią inaczej;
   • dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
   • inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów;
2. subwencja ogólna,
3. dotacje celowe z budżetu państwa.

W rozumieniu ustawy dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego są również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych.

Dochodami gminy mogą być:

1. środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi,
2. środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej,
3. inne środki określone w odrębnych przepisach.

Subwencje ogólne są ustalane dla gmin według zobiektywizowanych kryteriów, które określa odrębna ustawa. Minister Finansów ustala wysokość i rozdziela subwencje ogólne na rzecz każdej gminy bezpośrednio z budżetu państwa.

W uchwale budżetowej określa się źródła pokrycia deficytu budżetu, jeżeli planowane wydatki budżetu przewyższają planowane dochody. Uchwały i zarządzenia organów gminy dotyczące zobowiązań finansowych wskazują źródła dochodów, z których zobowiązania te zostaną pokryte. Uchwały rady gminy, o których mowa wyżej, zapadają bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady. Dyspozycja środkami pieniężnymi gminy jest oddzielona od kasowego jej wykonania.

Za prawidłową gospodarkę finansową gminy odpowiada wójt. Wójtowi przysługuje wyłączne prawo:

1. zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,
2. emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,
3. dokonywania wydatków budżetowych,
4. zgłaszania propozycji zmian w budżecie gminy,
5. dysponowania rezerwami budżetu gminy,
6. blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.

Gospodarka finansowa gminy jest jawna. Wójt niezwłocznie ogłasza uchwałę budżetową i sprawozdanie z jej wykonania w trybie przewidzianym dla aktów prawa miejscowego. Wójt informuje mieszkańców gminy o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społecznej i gospodarczej oraz wykorzystywaniu środków budżetowych. Kontrolę gospodarki finansowej gmin i związków sprawują regionalne izby obrachunkowe.

Organem rady gminnej powołanym głównie do kontroli działalności Wójta gminnych jednostek organizacyjnych oraz sołectw jest komisja rewizyjna a także inne komisje rady w ramach swoich działalności.